Kısa süre sonra kıyı kenti Sao Luis’teki kazılarda, antik halkların 9.000 yıl öncesine kadar bıraktığı binlerce eser ortaya çıkarıldı; arkeologlar, Brezilya’daki insan yerleşiminin tarihini yeniden yazabilecek bir hazine olduğunu söylüyor.
Kazıdaki baş arkeolog Wellington Lage, Brezilyalı inşaat devi MRV’nin 2019 yılında sahada rutin bir etki çalışması yürütmek üzere şirketi W Lage Arqueologia’yı işe aldığında neyle karşı karşıya olduğu hakkında hiçbir fikri olmadığını söylüyor.
Tropikal bitki örtüsüyle kaplı ve Maranhao eyaletinin başkenti Sao Luis’in kentsel yayılımıyla sınırlanan 15 dönümlük arazi, eski bir yerel toprak sahibinin kızı için Rosane’nin Çiftliği olarak biliniyordu.
Brezilya Ulusal Tarihi ve Sanatsal Miras Enstitüsü (IPHAN), iskeletler ve sanat eserlerinin keşfedildiğini duyurdu.Alanı araştıran Lage, 1970’lerden beri bölgede ilgi çekici kalıntıların bulunduğunu öğrendi; bunlar arasında 1991 yılındaki insan çene kemiğinin bir kısmı da vardı.
Ekibi çok geçmeden çok daha fazlasını buldu: taş aletler, seramik parçaları, süslü deniz kabukları ve kemiklerden oluşan bir seli.
Geçen hafta keşfi “görkemli” olarak nitelendiren Brezilya Ulusal Tarihi ve Sanatsal Miras Enstitüsü’ne (IPHAN) göre, dört yıl süren kazılarda 43 insan iskeleti ve 100.000’den fazla eser ortaya çıkarıldı .
“Yüzeyi zar zor çizdim”
Araştırmacılar artık eserleri kataloglamayı, detaylı bir şekilde analiz etmeyi, sergilemeyi ve bulgularını yayınlamayı planlıyor.
Eşi ve iki çocuğu da arkeolog olan 70 yaşındaki Sao Paulo yerlisi Lage, “Dört yıldır çalışıyoruz ve henüz yüzeyini bile çizmedik” dedi.
IPHAN’ın sosyal medyada paylaştığı videoda arkeologun bölgede çalışırken kemikleri ve eserleri incelediği görülüyor.
Başlıkta “Kazılar devam ediyor, bu da yeni keşiflerin potansiyeline işaret ediyor” yazıyor. “İnanılmaz, değil mi?”
Ön bulgular şimdiden bilim camiasının dikkatini çekiyor.
Lage, arkeologlar, kimyagerler, bir tarihçi ve bir belgesel film yapımcısının da aralarında bulunduğu toplam 27 kişiden oluşan ekibinin bölgede dört farklı yerleşim dönemi bulduğunu söylüyor.
En üst katman, Avrupalı sömürgecilerin 1612’de Sao Luis’i kurmasıyla bölgede yaşayan Tupinamba halkı tarafından bırakıldı.Ardından Amazon yağmur ormanı halklarına özgü bir dizi eser gelir ve bunu bir “sambaqui” izler: bazı Yerli grupların evlerini inşa etmek veya ölülerini gömmek için kullandıkları çömlek, deniz kabukları ve kemiklerden oluşan bir yığın.Bunun altında, yüzeyin yaklaşık 2,5 metre altında, buluntunun derinliğine göre yaklaşık 8.000 ila 9.000 yıl önce yaşamış, ilkel seramik yapan bir grubun bıraktığı başka bir katman yatıyor.
Lage, bunun bölgede şu ana kadar bulunan ve 6.600 yıl öncesine dayanan belgelenmiş en eski “sambaqui öncesi” yerleşimden çok daha eski olduğunu söyledi.”Bu sadece bölgenin değil tüm Brezilya’nın tarihini tamamen değiştirebilir.”diye ekledi.
Bilim adamları, insanların Asya’dan Amerika’ya ne zaman ve nasıl gelip yerleştiğini uzun zamandır tartışıyorlar.
Lage’nin bulgusu, onların günümüz Brezilya’sının bu bölgesine önceden düşünülenden en az 1.400 yıl önce yerleştiklerini gösteriyor.
Arkeologlar artık izotopik analiz kullanarak eserleri daha kesin bir şekilde tarihlendirmeyi planlıyor.
IPHAN yaptığı açıklamada, sitenin şimdiden “tarih öncesi Brezilya’ya dair anlayışımızda bir dönüm noktasını temsil ettiğini” söyledi.
IPHAN, “Keşif… Brezilya’nın anısını ve tarihini korumada arkeolojinin önemini vurguluyor, atalarımıza dair değerli bilgiler sunuyor ve bir ulus olarak kökenlerimizin ve kimliğimizin anlaşılmasına önemli ölçüde katkıda bulunuyor.” dedi.
MRV’nin finansmanıyla eserleri barındıracak bir laboratuvar ve müze inşa eden Maranhao Federal Üniversitesi’nden arkeolog Arkley Bandeira, yaptığı açıklamada bu alanın geçmişte kaybolan eski halkların kültür ve tarihine dair değerli yeni bilgiler sağlayabileceğini söyledi.
“Bu buluntular… uzun tarihimizi anlatmada çok önemli bir rol oynuyor” dedi.
Keşfin duyurusu, arkeologların Amazon yağmur ormanlarında yaklaşık 2000 yıl önce Ekvador’da en az 10.000 çiftçiye ev sahipliği yapan bir grup kayıp şehri ortaya çıkardıklarını söyledikleri sırada geldi.
